Od pewnego czasu kierowcy, wobec których Sąd orzekł zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych mogą skorzystać z udogodnienia jakim jest tzw. blokada alkoholowa. Mimo, iż taka możliwość istnieje już od niespełna czterech lat (przepis wszedł w życie 20 marca 2015 r.), Rzecznik Praw Obywatelskich wskazuje na bardzo niskie zainteresowanie jego stosowaniem. W związku z tym RPO wystąpił do Ministra Sprawiedliwości z wnioskiem o rozpowszechnienie informacji o możliwości skorzystania z dobrodziejstwa blokady alkoholowej, ponieważ przepis art. 182a§1 Kodeksu karnego wykonawczego jest rzadko stosowany z uwagi na brak wiedzy o możliwości ubiegania się o zwrot prawa jazdy. Taki sposób wykonywania środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów wydaje się być korzystnym wobec skazanych, dla których samochód jest środkiem utrzymania, opieki lub jedynym środkiem transportu.
Blokada alkoholowa to nic innego jak urządzenie techniczne uniemożliwiające uruchomienie silnika pojazdu silnikowego i pojazdu szynowego, w przypadku, gdy zawartość alkoholu w wydychanym przez kierującego powietrzu wynosi co najmniej 0,1 mg alkoholu w 1 dm3. To urządzenie zespolone z układem zapłonowym samochodu i aby uruchomić silnik należy dmuchnąć w ustnik, jeżeli jednak urządzenie wykryje w wydychanym powietrzu zawartość alkoholu, która przekracza dopuszczalne normy, uruchomienie pojazdu nie nastąpi.
Blokada alkoholowa ma istotne znaczenie kierowców, wobec których sąd wydał zakaz prowadzenia pojazdów za:
- przestępstwo prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości (powyżej 0,25 promila w wydychanym powietrzu = 0,5 promila we krwi),
- wykroczenie prowadzenia pojazdu w stanie po spożyciu alkoholu (0,1 – 0,25 promila w wydychanym powietrzu = 0,2 – 0,5 promila we krwi), albowiem stanowi szansę na skrócenie tego zakazu.
Warunki w przedmiocie zmiany zakresu stosowania zakazu prowadzenia pojazdów określa art. 182a Kodeksu karnego wykonawczego. Zgodnie z tym przepisem skazany po upływie połowy trwania zakazu prowadzenia pojazdów może złożyć do Sądu wniosek o dalsze wykonywanie orzeczonego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową. Natomiast w przypadku, gdy Sąd orzekł zakaz prowadzenia pojazdów dożywotnio, kierowca może złożyć taki wniosek dopiero po upływie 10 lat od skazania.
Kierowca z zakazem prowadzenia pojazdów może złożyć wniosek o zmianę zakresu zakazu prowadzenia pojazdów wówczas, gdy:
- zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych był wykonywany przez okres co najmniej połowy orzeczonego wymiaru,
- dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych orzeczony na podstawie art. 42 § 3 lub 4 Kodeksu karnego był wykonywany przez okres co najmniej 10 lat, a postawa, właściwości i warunki osobiste sprawcy oraz zachowanie w okresie wykonywania środka karnego uzasadniają przekonanie, że prowadzenie pojazdu przez tę osobę nie zagraża bezpieczeństwu w komunikacji.
Wniosek o zmianę zakresu stosowania zakazu prowadzenia pojazdów składa się do sądu I instancji, który wydał wyrok skazujący wobec kierowcy.
